Wakuli zet zich volledig in voor regeneratieve koffieproductie in alle landen waar we werken. Omdat we ons verantwoordelijk voelen voor het behoud van koffie en voor de inkomsten van de miljoenen boeren die hiervan afhankelijk zijn. Dus... hoe zorgen we ervoor dat Wakuli koffie toekomstbestendige koffie is en alle andere koffie dit ook wordt?

Het effect van klimaatverandering op de koffieproductie

Je moet wel onder een steen leven als je niet op de hoogte bent van klimaatverandering en de gevolgen ervan die het nieuws domineren. De landbouwsector levert een grote bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen en aan het verlies van biodiversiteit. En koffie staat vrij hoog op de lijst. Dit komt deels door het transport en het branden en verpakken van de koffie. De grootste voetafdruk wordt echter gemaakt op boerderijniveau en op het moment van consumptie. 

De rol van boeren in een futureproof koffieproductie

Omdat we bij Wakuli in alles wat we doen de boer centraal stellen, richten we onze aandacht natuurlijk op boeren en de bijdrage die zij kunnen leveren aan het tegengaan van klimaatverandering en ecologische achteruitgang. Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat boeren verreweg de meest kwetsbare schakel in de waardeketen zijn. Het is dus net zo belangrijk om ervoor te zorgen dat zij niet alle lasten dragen en beschermd worden tegen de ergste gevolgen van klimaatverandering.

Hoe wijdverbreid is de biologische koffieproductie?

De meeste boeren met wie we werken zijn biologisch “by default”. De meeste kleine boeren hebben beperkte toegang tot chemische kunstmest en pesticiden. Dit is een direct gevolg van de ‘poverty trap’ waarin de meeste kleine boeren zich bevinden; ze hebben ‘t nooit kunnen betalen. Hoe cynisch het ook klinkt, dit is nú een belangrijk onderdeel van hun propositie voor duurzaam verbouwde koffie: hun koffie is namelijk al biologisch. Dat betekent niet dat ze achterover kunnen leunen en kunnen genieten van een verhoogd inkomen. Standaard biologisch wordt zelden beloond door een markt die verslaafd is aan bewijzen, audits en certificering. Dit lukt helaas vaak niet, omdat boeren moeten betalen en tijd moeten investeren voor certificering. Geld en tijd die de meeste boeren niet hebben.

Aan de andere kant van het spectrum vinden we onze partners in Brazilië. Een land dat berucht is om intensieve landbouw en monocultuur-koffie. Uitgerekend daar zien we een groeiende wens om over te stappen op een meer regeneratieve manier van telen (ook al is het een gevoelige ontwikkeling die sterk verweven is met de politieke positie: werken aan het milieu, biologische productie of natuurherstel wordt geassocieerd met de linkerkant van de politieke scheidslijn). Elke ontwikkeling met betrekking tot regeneratieve productie moet worden gestimuleerd door een economisch potentieel: een groeiende marktvraag naar toekomstbestendige koffie.

Regeneratieve koffie 

Wakuli omarmt het concept van regeneratieve landbouw als een weg naar een duurzame koffie-toekomst. Dat komt omdat deze benadering (ouder dan de tijd) centraal staat bij de boer en zich richt op waar we samen naartoe moeten, niet op regeltjes die alleen de boeren moeten naleven. Het gaat om wat het beste werkt op een specifieke boerderij en voor een specifieke boer. Niet over wat grote bedrijven eisen als onderdeel van hun marketing of risicobeperking. 

In zijn eenvoudigste definitie betekent regeneratieve landbouw (reg-ag) dat de bodem stap voor stap wordt verbeterd. Dat heeft betrekking op micro-organismen, mesofauna, organisch materiaal, mineralen, organische koolstof in de bodem en waterretentie (capaciteit).

Het is belangrijk om na te denken over hoe deze verbeteringen tot stand komen. Afstappen van kunstmest en synthetische pesticiden zijn belangrijke onderdelen van de "reg ag" benadering. Het concept van grootschalige monocultuur landbouw moet plaatsmaken voor meer diverse, meer “kennis intensieve” landbouw in sync, in plaats van in competitie, met de natuur. 

Het beroep van koffieboer futureproof maken

Misschien net zo belangrijk is de noodzaak om het beroep van de koffieboer nieuw leven in te blazen. Het moet zowel financieel als mentaal bevredigend en lonend zijn om koffieboer te zijn. En dat is waar ons streven naar partnerschap, kwaliteit en een goede prijs samenkomen met duurzame koffieproductie. In werkelijkheid kun je die vier niet van elkaar scheiden. En dat willen we de komende jaren bewijzen. 

Waar moet je beginnen om futureproof te worden?

Om meer regeneratief te worden, is het belangrijk om een boer te begrijpen. Wat doen boeren al dat in lijn is met dit concept en waar zijn verbeteringen relevant? Welke interventies zullen een positief effect hebben op zowel het welzijn van de boer als op milieu- of klimaatgerelateerde kwesties. Bijvoorbeeld: 

Het is misschien een goed idee (vanuit een milieuoogpunt) om te werken aan afvalwaterzuivering, maar boeren zullen meer voordeel ervaren van bodemverbetering op hun bedrijf. Dat zou dus een slimmere (eerste) activiteit kunnen zijn bij het werken aan regeneratieve productie. Nadat we hebben aangetoond dat deze manier van werken goed is voor zowel de boer als de natuur, wordt het gemakkelijker om reg ag naar een hoger niveau te tillen.

Bovendien is het belangrijk om onderscheid te maken tussen behoeften en omstandigheden van verschillende herkomst. Brazilië, Honduras, Indonesië, DR Congo en Rwanda zijn allemaal totaal verschillende realiteiten. Landschap, klimaat, weerpatronen, politiek en cultuur maken allemaal deel uit van de mix die het uitgangspunt vormt voor het ontwikkelen van regeneratieve praktijken. Dit betekent dat er geen standaardaanpak bestaat. Toch zijn we vastbesloten om toe te werken naar 100% regeneratieve koffie van al onze partners en de klimaatcrisis staat ons niet toe om achterover te leunen en onze tijd te nemen. Met deze ervaringen dragen we bij aan een blauwdruk waar ieder ander koffiemerken mee uit de voeten zou moeten kunnen.